Stefán Bogi Sveinsson

Það er vont að fylgjast með fólki sem er á villigötum. Sérstaklega þegar maður hefur ákveðna trú á að góð meining ráði för. Einhverra hluta vegna eru samt röng leið farin og sérstaklega er vont þegar menn vilja ekki hlusta á að leiðin sé röng.

Framkvæmdaráð SSA fundaði um daginn og ræddi m.a. nýkynntar aðgerðir ríkisstjórnarinnar til að bregðast við vanda Vestfirðinga. Fundargerð þessa fundar hefur ratað í fréttir eins og sjá má hér og er það vel. Maður vonast alltaf eftir því að einhver taki eftir skoðunum okkar og leggi við hlustir.

Það er rétt að ítreka það að því fer fjarri að einhverrar kergju gæti út í Vestfirðinga og nauðsyn þess að vinna að byggðamálum þar er öllum ljós. En útspil ríkisstjórnarinnar um daginn vekur samt verulegar spurningar. Þegar farið er yfir listann kemur í ljós að ríkisstjórnin heitir Vestfirðingum að bæta auknu fjármagni í starfsemi sem hefur verið skorin verulega niður hér á Austurlandi. Má þar sérstaklega nefna starfsemi sem hér eystra tilheyrir Þekkingarneti Austurlands en vestra Fræðslumiðstöð Vestfjarða. Eins má nefna framhaldsskólana og fleiri þætti. Sama upplifun var af gerð menningarsamninga þar sem ríkið skar verulega niður fjárhæðir inn á Austurland en bætti í á Suðurnes.

Það er bjargföst skoðun okkar sem sitjum í framkvæmdaráði SSA að það sé vitlaust gefið í íslensku samfélagi í dag. Landsbyggðin virðist vera fyrsti viðkomustaður þegar kemur að niðurskurði í þjónustu og framkvæmdum. Þar má nefna þróun í opinberum störfum sem hefur fækkað á Austurlandi þrátt fyrir yfirlýst markmið um að það eigi að fjölga þeim á landsbyggðinni. Og okkur hefur ekki þótt nein goðgá að benda á það að landsbyggðin er ekki einhver baggi sem höfuðborgin stendur undir heldur fjölbreytt og lifandi samfélag sem skilar gríðarlegum tekjum í ríkiskassann og hagkerfið allt, tekjum sem skila sér mjög illa til baka.

Einhverra hluta vegna hafa einhverjir kosið að leggja þessar skoðanir framkvæmdaráðsins út á versta veg. Einn af þeim er Björgvin Valur Guðmundsson Stöðfirðingur, sem sakar okkur um hroka og að óttast og fyrirlíta höfuðborgina. Kjarninn í málflutningi hans virðist vera sá, sem við reyndar erum farin að heyra víðar, að við höfum nú fengið það sem við vildum með virkjun og álveri og eigum því bara að halda okkur saman og vera sátt.

Það er skemmst frá því að segja að ég er ósammála. Í fyrsta lagi finnst mér það merkilegt að lesa svona mikinn hroka úr því sem er í grunninn ekkert annað en málefnaleg gagnrýni á ráðstafanir ríkisstjórnarinnar í byggðamálum. Í öðru lagi er ég a.m.k. ekkert tiltakanlega skelfdur við höfuðborgina. Er meira að segja staddur þar núna alveg óhræddur. Það er ekki svo að með því að segja að við teljum landsbyggðina vera verðmætaskapandi, segjum við að höfuðborgin sé það ekki. Krafan er um gagnkvæma virðingu. Að höfuðborgin og ríkisvaldið virði og taki tillit til hagsmuna landsbyggðarinnar alveg eins og eðlilegt er að gera kröfu um að við virðum og tökum tillit til hagsmuna höfuðborgarinnar. Eins og með alla sambúð systkina getur stundum skollið í brýnu, en í grunninn ríkir kærleikur á milli þessara ágætu systra, höfuðborgar og landsbyggðar.

Annars læt ég fylgja með stærstan hluta úr svari mínu á bloggi Björgvins Vals, og óska svo eftir því að menn ræði hlutina málefnalega án þess að öfgar og flokkspólitísk sjónarmið ráði för.

Og þýðir það að áratuga barátta Austfirðinga fyrir uppbyggingu stóriðju skilaði árangri, að við eigum enga frekari kröfu um að fjármagni hins opinbera sé dreift með jafnari hætti um landið allt? Er það lögmál í þínum huga að landsbyggðin sé í öðru sæti á eftir höfuðborginni? Eigum við Austfirðingar bara að þegja og hætta að berjast fyrir hagsmunum okkar og auknu samfélagslegu réttlæti allri landsbyggðinni til handa?

Og það er náttúrulega hreint með ólíkindum að þeir sem börðust með kjafti og klóm gegn uppbyggingu virkjunar og álvers, séu nú að segja að þetta hafi verið svo frábær framkvæmd að ríkið geti bara nánast skrúfað fyrir fjármagn hingað austur. Þetta er náttúrulega bilun."

Ég hef staðið sjálfan mig að því undanfarna daga að skrifa hér og hvar á netið langhunda um niðurksurðartillögurnar í heilbrigðismálum. Þar sem ég er ekki of duglegur að eðlisfari er ég að hugsa um að endurnýta þessi skrif og setja hér inn. Það er þó sá galli á gjöf Njarðar að sumt er náttúrulega beinlínis miðað að málflutningi annarra sem ég hef verið að skattyrðast við og því kannski ekki alltaf samhengi að lesa mín skrif ein og sér. En ég læt vaða og læt fylgja með hlekki á umræðurnar. Þar kom margt gott fram, bæði hjá þeim sem mér eru sammála og ósammála.

Athugasemdir við tengil á facebook-síðu Önnu Sigrúnar Baldursdóttur, aðstoðarmanns ráðherra:

"Það var nú ekki mikil skynsemi í þessu innleggi ráðherra. Svo skal böl bæta að benda á eitthvað annað."

"Hvenær var gerð úttekt á þessari þörf [fyrir sjúkrarúm á landsbyggðinni]? Er það sem sagt niðurstaða nákvæmrar yfirferðar að Austurland hafi ekki þörf fyrir nema 50% þeirra sjúkrarúma sem hér eru nú? Hvar eiga aldraðir að leggjast inn á sjúkrahús þegar þeir þurfa aukna þjónustu tímabundið? Hvar eiga íbúar landsbyggðarinnar að jafna sig eftir aðgerðir í hátæknisjúkrahúsum þessa lands? Hvar eigum við að fá að deyja?

Og það að ætla að laga misskiptingu í þjónustu sem íbúar á Hólmavík eða á Snæfellsnesi búa við með því að auka á misskiptinguna gagnvart öðrum er rökleysa. Með sömu rökum ættum við auðvitað bara að loka öllu sjúkrahúsum. Leggja niður alla framhaldsskóla á landsbyggðinni og sennilega alla grunn- og leikskóla líka.

Og einu sinni vissi Samfylkingin líka (a.m.k. skömmu fyrir kosningar) að það felst ákveðið réttlæti í að dreifa opinberum störfum um landið. Einu sinni var talað um störf án staðsetningar. Þetta er víst líka atvinnumál. Hvernig yrði því tekið ef að það ætti að loka 6-700 manna vinnustað í Reykjavík (OR sem dæmi) og flytja öll störfin til Egilsstaða?

Það vantar ekki skynsemi í þessa umræðu. Það vantar skynsemi í þessar tillögur."

"Já við verðum seint sammála um þetta. Ég er sannfærður um að niðurstaðan af þessu verður dýrara kerfi en við búum við í dag og mun verri þjónusta. Og ég gæti skilið það þegar talað er um að markmiðið sé að færa sjúkrahúsþjónustu á færri staði en efla í staðinn heilsugæsluna, ef þess sæi einhver merki að það ætti að efla heilsugæsluna hér á svæðinu í staðinn. En þar er bara ennþá meiri niðurskurður. Það leiðir svo aftur til þess að senda þarf fleiri suður eða norður með auknum kostnaði. Ég held við verðum aldrei sammála um að það sé skynsemi í þessu."

Athugasemd við bloggfærslu Marðar Árnasonar alþingismanns:

Nú var Geir Hilmar Haarde að láta hafa eftir sér að hann væri miður sín yfir því að sjá Framsóknarflokkinn veltast um í svaðinu.

Ó nei, ó nei. Maðurinn sem réttilega verður nú dreginn fyrir landsdóm fyrir vanrækslu í einu ábyrgðarmesta starfi sem nokkur getur sinnt er reiður við okkur.

Bú hú hú.

Alveg er mér sama!